Müzecilik kavramı yeni gelişmekte olan Türkiye'de spor kulüplerinin müzelerinin de oldukça az bir tarihi var. 2001 yılında İnönü Stadı'ndaki Kartal Yuvası'nın hemen yanında açılan BJK Müzesi Türkiye'deki ilk özel spor müzesi özelliğini taşıyor. Fenerbahçe Spor Kulübü'nün aldığı kupalar, şiltler ve kulüple ilgili belgeler ise 2005 yılına kadar kulüp binasında saklanmaktaydı. Şükrü Saraçoğlu Stadı'nın yenilenmesiyle birlikte bu kupa ve belgelerin stadın içinde yer alan bir müzede sergilenmesine karar verildi. Galatasaray Müzesi ise ilk kez 1915 yılında Ali Sami Yen tarafından Kalamış'taki kulüp binasında açılmış ancak savaş sırasında Galatasaray Lisesi'ne taşınmış. Uzun yıllar sadece 1 gün (çarşamba günü) halka açık olan müze, 2009 yılının aralık ayında Galatasaray Üniversitesi Kültür ve Sanat Merkezi adıyla hizmet vermeye başladı. Kazanılan kupaların küçük bir kısmının sergilendiği ve tarihinin anlatıldığı bu müze dışında yakında hizmete girecek Türk Telekom Arena içerisinde de bir müze olması planlanıyor. Henüz gezmemiş olsam da Trabzonspor'un da bir müzesi bulunuyor ve en kapsamlı internet sitesine sahip olan müze de onlara ait. Müzede neler olduğunu internet sitesinden görebilmeniz mümkün. (Diğer kulüplerinde müzeleri mevcut ancak bu kulüpler kadar zengin bir içeriğe sahip değil.)
Bu spor müzelerinin spor kulüplerine kazandırdığı şey prestijden çok daha fazlası olabilir aslında.. Müzede size tarih öğretiliyor ancak gösterilen tarih sadece başarılardan oluşuyor. Kaybedilen maçlar, kazanılamayan kupaları veya rakibin başarılarını bu müzelerde göremezsiniz. Fenerbahçe Müzesi'nde Şampiyonlar Ligi'nde çeyrek finale çıktığınız söylenir ama kime kaybettiğiniz veya gruplarda 0 puan aldığınız söylenmez. Beşiktaş'ın müzesinde Liverpool'a dair bir şey bulmayı da beklemeyin veya Galatasay'ın müzesinde 6-0'lık Fenerbahçe mağlubiyetiylle ilgili. Dolayısıyla müzeyi gezen bir taraftar ister istemez takımıyla sadece gurur duyar, çıktığında "En büyük biziz!" demesi çok normal bir davranıştır. ve beyninde oluşan bu olumlu duygularla müzeden çıkıp spor kulübünün resmi mağazasına girdiğinde bir ürün alma olasılığı da daha fazladır.
Müzeler başarılı tarihi gösterip taraftarın duygularını yüceltir dedik. Takım ne durumda olursa olsun müzeyi gezdiği an, eğer başarısızsa bugünü unutur çünkü tarihi muhteşemdir, tarihi başarılarla doludur. Kulüplerde son yıllarda belki bunun farkına vardı ve nostalji formalar satmaya başladı. Örneğin; GS Store'da en çok satılan ürünlerden biri Metin Oktay forması. Bunun nedeni, bugünün takımından memnun olmayan taraftar Metin Oktay'ın formasını alır çünkü o, başarının sembolüdür. Onun formasını giyen taraftar sadece bugünkü takıma değil, Galatasaray'ın tarihine olan bağlılığını gösterir aslında.
Peki Türkiye'deki kulüpler müzelerini gerçekten kullanabiliyorlar mı? Bence hayır. Dünyadan bir örnekle anlatmak istiyorum nedenini. Anlatacağım örnek Barcelona; belki dünyanın en büyük kulübü, Fenerbahçe'yi, Glatasaray'ı, Beşiktaş'ı onla kıyaslamak saçma diyebilirsiniz ancak eğer 'biz dünya kulübüyüz' diyorsa bu takımlar, onu örnek almalı her alanda. Barcelona'ya dönersek; Barcelona Kulübü 19€ karşılığında müze ve stad turunun içinde olduğu Camp Nou Deneyimi sunuyor taraftarlarına. Bu turu 13 maddede açıklamışlar: müzeyle başlayan staddaki tüm mekanları gezen tur Barcelona'nın resmi mağazası FCBotiga'da noktalanıyor. Yani kısaca bu deneyimin bedeli 19€ değildir diyorlar. Böyle bir deneyimi yaşayan ziyaretçileri direk mağazasına yönlendiriyor. Peki biz de müzeyi kaç kişi geziyor ki, mağazaya giip bir de alışveriş yapsın? Bu sayının bilindiğini pek zannetmiyorum çünkü müzelerde yetkili bir kişiye rastlamadım, adeta müzeler terk edilmiş mekanlar olmuş öylece duruyor. Belki yolu geçen birileri uğruyor. Mesela 4 yıldır Fenerbahçe kombinesi olan bir tanıdığım müzenin stadın içinde olduğunu benden öğrendi. Oysa ki; Barcelona Kulübü veya Avrupa'daki bir çok kulübün yaptığı gibi stad ve müze turu yapsalar, bununla biraz ilgilenseler çok daha fazla kişiye ulaşacaklarını düşünüyorum.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder